Kripto cüzdan nedir?

Kripto paraların güvenliğini nasıl sağlanır? Günümüzde en çok sorulan sorulardan biri bu. Geleneksel para birimlerinin aksine, kripto para varlıklarını güvende tutmak için kullanılabilecek özel bankalar veya fiziksel cüzdanlar yoktur. Kripto para cüzdanları, bu varlıkları depolamak ve korumak için yaygın olarak kullanılan araçlardır ve birçok farklı biçim ve çeşitte olurlar.

Kripto para cüzdanı, blok zincir sisteminde kripto para işlemlerini dijital olarak imzalamak için kullanılan gizli anahtarların ve bir nevi hesap numarası gibi olan açık anahtarların kaydını tutan bir yazılım parçasıdır. Bu anahtarlar, dijital varlıkların sahipliğini kanıtlamanın ve bunları aktaran veya bir şekilde değiştiren işlemleri yürütmenin tek yolu olduğu için, kripto para ekosisteminin kritik bir parçasıdır. Daha çok ‘kripto cüzdanlar’ olarak bilinirler, blok zinciri sisteminin anahtarlarını saklarlar. O anahtarlar olmadan blok zincir sistemine dahil olunamaz. Ve onlar olmadan, bir bitcoin'den bir tür varlığı temsil eden bir token(ruhsat)'a kadar herhangi bir dijital varlığın sahipliğini kanıtlamanın bir yolu yoktur.

Bir kripto cüzdanı veya daha genel olarak dijital cüzdan, işlemleri dijital olarak imzalamak için kullanılan şifreleme anahtarlarını takip etmekle kalmaz, aynı zamanda adresi belirli bir varlığın bulunduğu bir blok zincirinde depolar. Eğer mal sahibi bu adresi kaybederse, dijital parası veya kripto varlıkları üzerindeki kontrolünü kaybeder.

Kripto cüzdan türleri
İki ana kripto cüzdan türü vardır: Donanım ve yazılım. Sırasıyla soğuk ve sıcak depolama cüzdanları olarak da bilinirler.

Sıcak cüzdanlar:
‘Sıcak  cüzdanlar’, çevrimiçi cüzdanlar ve  bir kullanıcının bilgisayarında veya mobil cihazında yerel olarak yüklenen istemci (program) cüzdanlar olarak da ayrılabilir. Sıcak depolama cüzdanlarına, kullanıcılar için çevrimiçi cüzdanlar sağlayan internet siteleriyle erişilebilir. Sıcak bir cüzdanda kripto para tutmanın en büyük avantajı, temel alım satım işlemleri için kolayca kullanılabilmeleridir. Kripto para varlıklarıyla gerçekten alışveriş yapmak isteyen kişiler, sıcak cüzdan kullanmayı seçebilir; çünkü bu cüzdandaki varlıklar, internet üzerinden aktarılabilir. ‘İstemci cüzdanlar’, kullanıcının bilgisayar veya mobil cihazına indirilir ve kurulur.

Soğuk cüzdanlar:
‘Soğuk depolama cüzdanları’ USB sürücü veya akıllı telefon gibi bir donanım parçası üzerinde çevrimdışı olarak bulunur. Soğuk depolama cüzdanları, üzerlerinde halihazırda yüklü yazılım bulunan cihazlar olarak da satın alınabilir; bu tür cihazlar Trezor ve Ledger gibi satıcılar tarafından satılır. Donanım cüzdanları ayrıca, anahtarları ve rastgele verilerin imzalanmasını işleyen ve bazen donanım güvenlik modülleri olarak adlandırılan kripto destekli tip cüzdanlara ayrılabilir.

Kripto paralara yönelik siber saldırılar
Kripto paralara yönelik çoğu siber  saldırı,   bilgisayar korsanlarının çevrimiçi bir cüzdan hizmetine girip gizli anahtarları kullanarak kripto paraları kendi cüzdanlarına aktardığında meydana gelir. Örneğin 2014 yılında, Japon çevrimiçi kripto borsası Mt. Gox, değeri 450 milyon dolardan fazla olan 850 bin bitcoinlik sıcak cüzdanından hırsızlığa maruz kaldı. 2018'de ise bitcoin değişim hizmeti Coincheck, sıcak cüzdan hizmetinden yaklaşık 1 milyar dolarlık kripto para birimi hırsızlığıyla karşılaştı. Son beş yılda, çoğunlukla çevrimiçi cüzdanların hacklenmesi yoluyla birçok küçük hırsızlık gerçekleşti. Soğuk depo cüzdanı, internete bağlı olmadığı için sıcak çevrimiçi cüzdandan daha güvenlidir.

Kripto cüzdan güvenliği nasıl sağlanır?
Kripto cüzdan güvenliği birkaç yolla artırılabilir:
Kripto anahtarları güvenli bir şekilde saklamak veya kripto anahtarları soğuk bir cüzdanda saklamak için kripto para birimi itibari paraya (Dolar, Euro, Yen veya başka bir para biriminde olduğu gibi soğuk nakit para) dönüştürülebilir.
İkincisi, anahtarların bir kâğıt kopyasını çıkarmak ve bu kâğıdı banka kasası gibi güvenli bir yerde saklamaktır.
Push teknolojisi aracılığıyla iki faktörlü kimlik doğrulamayı zorlayan bir cüzdan hizmetiyle çevrimiçi bir alışverişin kullanılmasını önerilir. Push teknolojisi, ikinci faktörü kayıtlı bir cep telefonuna bağlar, böylece değişim cüzdanının kimlik doğrulama hizmeti tarafından gönderilen bir erişim talebini yalnızca bir sahibinin telefonu onaylayabilir.

Sıcak cüzdan mı, soğuk cüzdan mı?
Soğuk cüzdanla ilgili asıl sorun şudur; eğer üzerindeki bilgileri yedeklemezseniz veya basılı bir kopyasını güvenli bir yerde saklamazsanız- ve o cihazı kaybederseniz- dijital varlıklarınızı tamamen kaybedersiniz. Sıcak depolama cüzdanları, aksine, servis sağlayıcı desteğinin avantajına sahiptir. İstemci cüzdana erişim kodunuzu kaybederseniz, onları kurtarmanıza izin verecek soru-cevap soruları vardır.

Kripto cüzdan ve güvenliği neden önemli?
Peki bu bilgilere ve güvenlik önlemlerine ne derecede ihtiyacımız var? Bazı kişiler, “Benim kripto parayla ilgim yok” diyerek bu tür bilgileri kendileri için gereksiz bulabiliyor. Ancak gelecekte, yeni, ‘güvenilmez’ bir küresel ekonomi, birçok şeyi mümkün kılan blok zincirine ve kripto cüzdanlarına dayanabilir. Sürücü ehliyetleri, pasaportlar, doğum sertifikaları, sosyal güvenlik/sağlık sigortası kartları, seçmen kayıt bilgileri ve oylama kayıtları gibi geleneksel kimlik belgelerinin sayısallaştırılmış temsilleri de kripto cüzdanlarında saklanabilir ve sahiplerine kimin erişimi olduğu konusunda kontrol verebilir. Kullanım alanının genişliği kripto cüzdanları daha da değerli kılıyor, bu yüzden güvenliklerinin sağlanması şart. Coin dünyası sizi ilgilendirmiyor olabilir ama ekonomik ve sosyal sistemlerin değişimi durumunda kripto cüzdanlar vazgeçilmezimiz olabilir.