Derin Ağ (Deep Web) ve Karanlık Ağ (Dark Web) nedir?

İnternete girdiğinizde istediğiniz her şeye ulaşabildiğinizi düşünüyorsunuz değil mi? Peki gördüklerinizin, ulaşabildiklerinizin buzdağının yalnızca görünen kısmı olduğunun farkında mısınız? İnternetin bir de ‘görünmeyen’ kısmı var.

Casusluk filmlerinde görürsünüz: Bir tablo ya kitaplık hafifçe yerinden oynar ve bir anda sırlarla dolu bir dünyanın kapıları aralanır. İnternette de aynı bu şekilde, görünür olmayan siteler var. Derin Ağ (Deep Web) ve Karanlık Ağ (Dark Web). Derin Ağ, iş dünyasında ihtiyaç duyulan mahremiyet için gerekli olsa da, Karanlık Ağ genellikle suçla ve yasa dışı işlerle ilişkilendirilir. Gelin, bu gizemli ağların kapısını aralayalım:

Derin Ağ (Deep Web)
İnternet, tüm dünya üzerinde yayılmış sayısızca web sayfası, veritabanı ve sunucuyu barındıran bilgisayar ağıdır. Gündelik hayatta kullandığımız Google, Yandex veya Bing gibi arama motorları sayesinde yalnızca ‘görünür’ internete (diğer adıyla yüzey ağ veya açık ağ) ulaşabiliriz. İstatistiksel açıdan bakıldığında bu web sitesi ve veri topluluğu toplam internetin yüzde 5'inden daha az bir kısmını oluşturur.

Açık ağ veya yüzey ağı Google Chrome, Internet Explorer ve Firefox gibi geleneksel tarayıcılar kullanılarak erişilen, genel olarak herkese açık web sitelerini barındırır. Arama motorları, internet sitelerini görünür bağlantılar yoluyla dizine ekler ve bu sayede arama motorları ağda ‘tarama’ (crawling) yaparken, yüzey web sitelerini bulabilir. Herhangi bir konu hakkında anahtar kelime bazlı arama yapıldığında, yüzey ağında sağlanılan bilgilere ulaşılabilir. Web siteleri genellikle ‘.com’ veya ‘.org’ gibi alan adı uzantılarıyla etiketlenir ve arama motorları tarafından kolayca bulunabilir.

Derin ağ yüzeyin altında kalır ve tüm web sitelerinin yaklaşık yüzde 95’ini oluşturur. Derin ağ aynı zamanda ‘karanlık ağ’ olarak bildiğimiz kısmı da içinde barındırır. Derin ağın büyük kısmını veri tabanları ve intranetler oluşturur. Derin ağ sayfaları arama motorlarının dizine ekleyemediği, arama motorları tarafından tanımlanamayan web sayfalarıdır ve web tarayıcıları bu sitelerden bağlantılara erişemez. Bilinenin aksine derin ağın çoğu kısmı tamamen yasal ve güvenlidir. Derin ağın anonim kullanıma ve iletişime izin verme özelliğinden yararlanan çok sayıda kullanıcı vardır. Gizli içerikler derin ağda daha temiz ve güvenlidir bu yüzden bankacılık ve emeklilik gibi finansal hesaplar, ödeme duvarı örtülü sayfalar, e-posta ve sosyal mesajlaşma hesapları, özel kurumsal veri tabanları, okul ve üniversite intranet sistemleri, tıbbi belgeler, yasal dosyalar gibi kullanıcı bilgilerini ve gizliliğini korumak için açık web'den gizli tutulan sayfalar derin ağda bulunur. Derin ağın birçok kısmına normal internet tarayıcılarından erişilebildiğinden internet kullanıcıları kazara tehlikeli alanlara girebilir. Bu yüzden kullanıcılar derin ağdayken kendilerini korsan sitelerde, yasaklı sitelerde veya şiddet içerikli sitelerde bulmamak adına dikkatli olmalıdır.

Karanlık Ağ (Dark Web)
Karanlık ağ, yalnızca özel web tarayıcıları aracılığıyla erişilebilen ve indekslenmeyen siteleri ifade eder. Karanlık ağ, toplam internetin yüzde 1’inden daha az bir kısmını kaplar. Yüzey ağ arama motorları, Google ve diğer popüler arama araçları, web sayfası indekslemesi yapamadığından karanlık ağdaki sayfaların sonuçlarını bulamaz veya görüntüleyemez. Bu sayfalara ‘.onion’ gibi benzersiz alan adı uzantıları kullanılması nedeniyle geleneksel tarayıcılar tarafından erişilemez. Karanlık ağ, genellikle suç kastıyla veya yasa dışı içerikle ilişkilendirilir. Kullanıcıların yasa dışı mal veya hizmetleri satın alabileceği ‘ticaret’ siteleri bulundurur. Karanlık ağda veri sızıntısı sonucu ele geçirilen kimlik numaraları, ücretli platformlara ait kullanıcı adı ve parola bilgileri, telif hakkıyla korunan içerikler, yasa dışı pornografi, yasa dışı maddelerin satışı, rahatsız edici hizmetler, sahte teknolojik ürün satışı, kiralık katiller ve benzeri yasa dışı işler bulunur. Karanlık ağ kullanıcılara anonimlik sağlar. Burada, neredeyse izlenemeyen hizmetler ve siteler vardır. Bu da hem kullanıcıların, hem de sağlayıcıların yasa dışı eylemler için aradığı gizli ortamı sağlar. Karanlık ağı kullanmak bütün olarak yasa dışı olmasa da kötü ve zararlı faaliyetler karanlık ağın birçok yerindedir. Bu yasallık, bir kullanıcı olarak onunla nasıl etkileşim kurduğunuza bağlıdır. Dikkatli veya ileri düzey bir kullanıcı değilseniz, karanlık ağı kullanmak sizi gereksiz risklere maruz bırakabilir

Kaynakça
https://www.kaspersky.com/
https://digital.com/online-privacy/deep-dark-web/
https://blogthinkbig.com/what-is-the-deep-web