Bitcoin ödemeleri gerçekten gizli mi?

Devlet kontrolündeki ulusal para birimlerine alternatif para sistemi olarak tanıtılan Bitcoin, halka açık bir blok zinciri olduğu için bazı yönlerden itibari para birimlerinden daha az gizlilik sunar. Bu, zincir analizi yapmak için yeterli kaynağa sahip olan herkesin, bir genel adresin arkasındaki gerçek kimliği potansiyel olarak ortaya çıkarabileceği anlamına gelir. Bitcoin ve diğer gizli olmayan blok zincirleri, herkesin ağlarındaki genel adresleri ve işlemleri görmesine izin verir, bu da birinin para yatırma ve çekme işlemlerini izlemeyi nispeten basit hale getirir.

Altcoin nedir?
Bitcoin haricinde de kripto paralar var. Onlara ‘altcoin’ deniyor. Gizlilik altcoinleri, bir kullanıcının blok zinciri işlemleri yaparken tamamen anonimlik kazanmasına izin veren, benzeri olmayan kripto para birimleridir. Kullanıcıların kimlikleri ve işlemlerinin kökenleri tamamen korunur. Bu paralar, göndericilerin ve alıcıların, gizli cüzdan adresleri ve işlem bakiyeleri gibi farklı gizlilik seviyeleriyle anonim kalmalarını sağlar.

Gizlilik altcoinlerin iki farklı boyutu (aspect) vardır; anonimlik ve takip edilemezlik. Anonimlik, bir işlemin arkasındaki kimliği gizlerken, takip edilemezlik, üçüncü tarafların blok zinciri analizi gibi hizmetleri kullanarak işlemlerin izini sürmesini neredeyse imkânsız hale getirir. Monero ve Dash gibi gizlilik altcoinleri, kullanıcılara anonim olarak değer gönderme ve alma yeteneği verir.

Gizlilik altcoinleri yasal mı?
Gizlilik altcoinlerinin yasallığı, bölgelere göre değişiyor. Örneğin Güney Kore’de kara para aklamayı engellemek için gizlilik altcoinlerinin ülkenin kripto para borsasında işlem görmesinin yasaklanması tartışılıyor. Bazı kullanıcılar sadece finansal mahremiyetlerine değer veriyor ve temel haklarını kullanmak istiyor, buna rağmen izlenemeyen dijital para birimlerini kısıtlayan devlet kurumlarının sayısı giderek artıyor. Raporlar kara para aklama, terör finansmanı ve diğer yasa dışı faaliyetlerde kripto paranın yalnızca küçük bir yüzdesinin kullanıldığını gösterse de, dünyanın dört bir yanındaki hükümetler gizlilik altcoinlerine soğuk bakıyor.

Gizlilik altcoinlerinden en çok bilinenlere örnek olarak Monero, Dash, Zcash, Verge, Grin ve Beam verilebilir. Monero en güçlü gizlilik özelliklerine sahip olmaya devam ederken, Dash halka açık işlemler yapma seçeneği sunuyor.

Dash (DASH)
Dash, 2014 yılında Bitcoin'in bir kolu olarak başlayan anonim bir kripto para birimidir. Kripto para birimi tarihindeki ilk gizlilik coini olarak kabul ediliyor. Eskiden XCoin olarak adlandırıldı, daha sonra ismi DarkCoin oldu, en sonunda Dash olarak değiştirildi. Dash, gerçek işlem girdilerini maskelemek için CoinJoin stratejisini kullanan PrivateSend (Özel Gönderme) gibi seçmeli anonimlik özelliklerini içerir. CoinJoin, çeşitli kişilerden gelen işlemleri tek bir işlemde birleştiren ve ardından bunları yeni adresler kullanarak ilgili kullanıcılarına dağıtan bir coin karıştırıcısı olarak bilinir. PrivateSend, işlemleri birbirine karıştırarak ve blok zincirine tek bir işlem olarak tanıtarak gizler.

Bitcoin kolu olmak, Dash'in doğal olarak tamamen anonim olmadığı anlamına gelir. Bir Bitcoin kolu olarak, cüzdan bakiyeleri ve adresleri gibi işlem ayrıntıları, bir kullanıcı PrivateSend seçeneğini kullanmadıkça blok zincirinde herkese açıktır.

Dash, daha yüksek işlem hızı ve düşük işlem maliyetleri nedeniyle kullanım kolaylığı açısından en iyi gizlilik altcoini olarak görülebilir. Özellikle Dash, neredeyse anında işlemleri mümkün kılan kullanışlı bir mekanizma olan InstantSend (Anında Gönder) özelliğini kullanır. Bitcoin, Dash'e kıyasla gizlilik açısından geride kalır, çünkü Dash, kullanıcılarına işlemlerini kamu incelemesine açıp açmama konusunda açıkça karar vermelerine izin verir.

Monero (XMR)
Monero, dünyanın açık ara en popüler gizlilik altcoinidir.  Monero’nun kökenleri, gerçek kimliği bilinmeyen bir kripto para araştırmacısı Nicolas van Saberhagen tarafından bir kripto para birimi araştırma makalesi olan CryptoNote White Paper’ının 2012’de yayınlanmasıyla başlar. Monero (XMR), kapsamlı anonimliği teşvik etmek için çok özel teknolojiler kullanır.

RingCT (Ring Confidentiality Transactions, Ring Gizli İşlemleri), gizli adresler ve Ring imzaları gibi güçlü bir gizlilik özellikleri paketi kullandığından, birçok kişi tarafından piyasadaki en iyi anonim kripto para birimi olarak kabul edilir.

Çoklu anahtarlar
Monero, anonimliği sağlamak için bir genel görünüm anahtarı, bir özel görünüm anahtarı ve hem genel hem de özel harcama anahtarları sunar. Özel harcama anahtarları, giden anonim işlemler, genel harcama anahtarı gibi açık işlemler oluşturmak için kullanılır. Genel görünüm anahtarıyla hesabınızda belirlediğiniz miktarda bakiye olduğunu gösterebilirken, tüm bakiye ancak özel görünüm anahtarıyla görülebilir.

Ring İmzalar
Ring İmzalar (Ring Signature), kriptografik anonimlikte öncü bir teknolojidir. Bu protokol, gönderici dijital imzasını diğer kullanıcı imzalarıyla karıştırıp birleştirir.

Gizli Adresler (Stealth Addresses)
Monero’nun arkasındaki bir diğer temel teknoloji, tek seferlik rastgele oluşturulmuş   adreslerdir ve alıcı adına her işlem için oluşturulduğundan ek gizlilik ekler. Ardından, kullanıcının cüzdanı, varlığıyla ilgili herhangi bir işlemi tanımlamak için blockchain’i taramak için View Key (Görünüm Anahtarı) olarak bilinen bir şifreye başvurur. Bu gizli adreslerin kullanılması, bir işlemin gerçek hedef adresinin gizlenmesini sağlar ve alıcının kimliğini gizler.

RingCT
2017’de Monero’nun geliştirme ekibi, RingCT adlı devrim niteliğinde yeni bir teknolojiyi kullanmaya başladı. Kullanıcılarının takas ettiği XMR blockchain’de incelemeye hazır hale gelmeden önce miktarı gizlenir. Gizli adresler ve Ring İmzalar, Monero’nun izlenmesini neredeyse imkânsız hale getirir.

Dinamik Ölçeklenebilirlik
Yalnızca 1 MB büyüklükte işlem bloklarına sahip Bitcoin’in tersine, Monero’da işlem boyutu sınırı yoktur.

Dash ve Monero karşılaştırması
Her iki kripto para da gizlilik işlevlerine sahip olmasına rağmen, tasarımlarında temel farklılıklar bulunuyor. Dash anonimlik özelliği, PrivateSend işlevi aracılığıyla isteğe bağlıdır. Monero ağındaki işlemler ise doğal olarak anonimdir. Dash, CoinJoin'i kullanırken; Monero, Ring imzaları, RingCT vb. dahil olmak üzere bir dizi gizliliği artırıcı strateji kullanarak işlemleri Dash'ten daha izlenemez hale getirir. Monero, gizlilik söz konusu olduğunda Dash'i geride bırakır, ancak Dash, Monero’dan çok daha hızlı ve daha düşük işlem ücretine sahiptir.

Kaynakça
https://coinmarketcap.com/
https://medium.com/shapeshift-stories/what-are-privacy-coins-6df8622ebf76