Son ayların en çok konuşulan konuların başında "sanal evren" olarak Türkçe'ye çevrilen metaverse konusu var. Her şey, "delinin biri kuyuya taş attı" misali Mark Zuckerberg'in "Facebook" çatı şirketinin adını "Meta"ya dönüştürmesiyle başladı gibi görünebilir. Ancak işin arka planı daha önemli. O da Web3. Bu yazıda sizlere, Web3 ve Web3'e bağlı olan metaverse konusunu biraz detaylı bir şekilde anlatmaya çalışacağım.
Web 1.0 ile hayatımıza internet siteleri ve platformları girmeye başladı. Evlerde ofislerde modem sesi duymaya başladık. Sadece bilgi almak gibi tek taraflı bir kullanım söz konusuydu. Chat programları, haber siteleri ve buna benzer pek çok internet aracını kullanmaya başladık. İlginç bir anımı da paylaşmak isterim. Türkiye'de en yaygın kullanımı, üniversite sonuçlarının açıklanmasıyla gerçekleşmişti. Gazete sayfalarında yayınlanan üniversite sonuçları, 1998 yılında ilk kez internete taşınmıştı ve o dönemde çok yaygın olmayan internet kullanımından dolayı üniversite sonuçlarını öğrenebilmek için internet kafe önlerinde kuyruklar oluşurdu. ÖSYM sitesinin sürekli çöktüğünü ve sonuçları almanın çok zor olduğunu da hatırlıyorum.
Anonim olma
Asıl konumuza dönelim. İnternetin günlük hayatta en çok kullanımlarından bir diğeri de mIRC ile gerçekleşmişti. İlk kez insanlar, takma isimlerle dünyanın veya Türkiye'nin farklı ülkelerindeki kullanıcılarla yazışmaya başladı. Slm, Mrb, Asl... gibi kısaltmalar o döneme damga vurmuştu. Sonrasında daha geliştirilmiş bir versiyonu ICQ hayatımıza girdi. Bu platformda, kullanıcıları şehirlerine, cinsiyetlerine ve yaşlarına göre filtrelemek mümkündü. Yine bu platformda da tüm kullanıcılar ANONİM idi. Yani kullanıcılar ‘nickname’lerin ve bugünkü adıyla bir avatarın arkasında yer alıyordu.
Web 2.0 ile bu tam tersine dönüştü. Facebook'un hayatımıza girmesiyle gerçek kişiler internette var olmaya başladı. Tabii ki kedisi veya köpeği için hesap açanlar vardı. Ancak genel olarak Web 2.0 platformlarında gerçek hayattaki ismimiz, doğum tarihimiz veya telefon numaramızla yer almaya başladık. En basitinden bir web sitesine girdiğimizde kullanıcı adı oluşturmak yerine, "Facebook hesabı ile kaydol" veya "Google hesabı ile kaydol" seçenekleri karşımıza çıkmaya başladı. Bu da internet üzerine var olmamızı sadece gerçek ismimizle gerçekleşmesini sağladı.
Meta ‘öte’yi mi anlatıyor, ticari varlıkları mı?
Şimdi gelelim Web3'e. Başlıkta da yazdığım gibi internet artık özüne dönüyor. Metaverse konseptinde en çok duyduğumuz kelime "avatar". Oluşturacağımız avatarlar ile metaverse platformlarında yer alacağız. Bu avatarın gerçek hayatta sahip olmadığımız bir adı ve gerçek hayatta bize benzemeyen bir formu olacak. Dolayısıyla yeni nesil bir anonimlikten bahsediyorum. İnternetin ilk çıkış döneminde vadettiği bir özgürlük alanı geri dönüyor diyebiliriz. Ancak bu kez biraz daha farklı olacak. İşin içinde artık "meta"lar var. Meta kelimesinin iki farklı anlamı var. Bu anlamlardan biri "öteki". Diğeri ise Karl Marx'ın ‘Das Kapital’ kitabında açıkladığı gibi "ticari olan varlık" anlamı. Şu anda pek çok fikir önderi, metanın Yunanca temelli "öte" olduğunu savunuyor. Benim düşüncem ise metanın ‘ticari varlık’ olduğu yönünde. Yukarıda Web 2.0 döneminde internette var olabilmek için gerçek kimliğimizi kullanmak gerektiğini sizlere bahsetmiştim. Web3'te anonim olarak var olabilmek için ise meta kelimesine de gönderme yaparak ticari varlıklarla gerçekleşeceğini düşünüyorum. Artık "Facebook ile bağlan" yerine "Cüzdanın ile bağlan" kelimesi geliyor. Yani NFT olarak dijital dünyada bir varlığınız var ise o zaman kendinizi metaverse konseptinde gösterebiliyorsunuz. NFT olarak alacağınız bir ayakkabı, giysi veya diğer araçlarla avatarınızı donatabiliyorsunuz. Dolayısıyla bu da ticari bir varlık demek. Yani para demek...
Kısaca internet özüne dönüyor. Ancak bu öze dönüş bu kez farklı. İşin içine NFT giriyor, kripto varlık giriyor ve para giriyor. Gelecek dönemde Web3 platformlarını anonim olarak kullanabileceksiniz. Tabii ki paranız varsa...
dijitalguvenlikplatformu.aksigorta.com.tr online deneyiminizi geliştirerek sizlere daha iyi hizmet sunabilmek için çerez kullanır. Sitemizi ziyaret ederek çerez kullanımına onay vermiş kabul edilirsiniz. Çerezler hakkında daha detaylı bilgi almak ve çerez tercihlerinizi nasıl değiştirebileceğinizi öğrenmek için AKSİGORTA Gizlilik Sözleşmesi'ni inceleyebilirsiniz.
TAMAM