Firewall

Fidye yazılımlar, kurbanının şahsi bilgisayarına erişiminin önüne geçen ve karşılığında fidye talep eden bir çeşit zararlı yazılımlardır. Bu tür yazılımlara farklı kaynaklarda "korsan yazılım" da denir. Bilgisayar erişiminin açılması karşılığında istenecek fidye miktarı ve kurbanın bu miktarı ödeme nedeni virüsün çeşidine bağlı olarak değişebilir. Peki, fidye yazılım nedir?

Fidye Yazılım Ne Demektir?

Fidye yazılım, her geçen gün yaygınlaşan ve daha da gelişen bilgisayarlara bulaşan zararlı bir yazılımdır. Bu tür bir yazılım bilgisayara bulaştığı zaman bilgisayarda bulunan fotoğraf, oyunların save dosyaları, diğer dosyalar, veri tabanları gibi pek çok veriye ulaşımı engellemek üzere şifreler. Bu dosyalar şifrelendiğinde dosyaları açamazsınız veya içerisinde bulunan verilere ulaşamazsınız. Bu tür bir saldırıyı düzenleyen korsanlar dosyalarınızı açabilecek özel anahtar karşılığında fidye talep eder.

Fidye Yazılım Çeşitleri

Bilgisayar kullanıcılarını fidye ödemeye zorlayan ve bunu da çeşitli yöntemlerle yapan fidye yazılım türleri birden fazla olsa da genellikle en sık kullanılanları şunlardır:

• Dosya Şifreleyen Fidye Yazılımı

Dosya şifreleyen fidye yazılımları genellikle trojan (truva atı) virüsleri ile yapılır. Bu virüsler bir kez bilgisayara girdikten sonra en sık kullanılan dosyaları bulur ve onları şifreler. Genellikle müzik dosyaları, fotoğraflar, videolar, iş dosyaları gibi bilgisayar sahibinin önemsediği dosyalar şifrelenir. En son ise bu şifrelenen dosyaların açılabilmesinin tek yolunun fidye ödenmesi gerektiğini söyleyen büyük bir uyarı penceresi çıkar.

• Dosya Şifrelemeyen Fidye Yazılımı

Dosya şifrelemeyen fidye yazılım türü, ayrı ayrı sık kullanılan dosyaları şifrelemek yerine tüm bilgisayar sistemini bloke eder ve kullanıcıdan fidye ödenmesi istenir. Genellikle bu tür zararlı yazılımlar hükümetle ilişkiliymiş gibi bir uyarı mesajına sahiptir. Bilgisayar korsanları sıklıkla polis, CIA, Europol ya da FBI gibi isimler altında uyarı mesajları gönderir. Bu mesajlarda bilgisayarda illegal dosyaların bulunduğu, kullanıcıların hapse girmek istemiyorlarsa bu fidyeyi ödemesi gerektiğine dair ibareler yer alır.

• Tarayıcı Kilitleyen Fidye Yazılımı

Bu tür zararlı yazılımlar bilgisayar sistemini etkilemek yerine bir JavaScript dosyası gibi çalışarak sahte bir uyarı mesajı gönderir. Bu mesajda genellikle kullanıcıların girdikleri illegal siteler referans gösterilir ve hapse girmemek için fidye ödenmesi gerektiği ifade edilir. Elbette tahmin edileceği üzere bilgisayar korsanlarının devlet birimleri ile hiçbir ilgisi yoktur.

FOMO, yaşamın hızlı bir şekilde akması sonucunda ortaya çıkan bir terim olup her geçen gün daha da yaygınlaştığı görülür. Genellikle ani kararlar almanıza ya da hayatınızı bir noktaya odaklayarak anı kaçırmanıza neden olur. Peki, FOMO nedir, nasıl başa çıkılır?

FOMO Ne Demektir?

FOMO, İngilizce “Fear of Missing Out” tanımının ilk harflerinden türeyen ve Türkçeye “kaçırma korkusu” olarak çevrilen bir terimdir. Daha çok ekonomi alanında kullanılsa da oldukça geniş bir kapsamı vardır. Fırsatlar, sosyal medya paylaşımları, gündem gibi pek çok konu FOMO kapsamında incelenebilir.

FOMO’ya kapılan kişiler, kendileri dışındaki insanların daha eğlenceli zamanlar geçirdiklerini ve daha iyi hayatlar yaşadıklarını düşünür. Bu da içlerinde sürekli olarak kıskançlık ve mutsuzluk duygusunun yer almasına neden olur.

Bir ürünün fiyatının artacağından korkarak hızlı bir alışveriş gerçekleştirmek ya da borsa hisselerindeki hızlı yükselişler nedeniyle herhangi bir değerlendirme yapmadan yatırım yapmak FOMO’ya kapılmanın en sık karşılaşılan örneklerindendir.

FOMO ile Nasıl Baş Edilir?

FOMO, 2013 yılından itibaren sözlüklere giren bir terim olsa da tarihi oldukça eski yıllara dayanır. Baş edebilmek içinse çeşitli yöntemler mevcuttur.

• FOMO’ya kapılan kişilerin genellikle odaklarının tek bir noktada olduğu görülmüştür. Bu nedenle odağınızı değiştirmenizde fayda vardır. Mümkün oldukça sizi rahatsız eden haberleri almamaya özen gösterebilirsiniz. Bunun yerine hayatınızda sizi mutlu eden hobilere ya da kişilere zaman ayırabilirsiniz.

• Günlük tutmak, farkındalık açısından son derece önemlidir. Ancak bunu dijital ortamlarda yapmamalısınız. Kişisel bir günlük oluşturarak gün içerisinde yaşadığınız olayları ve hissettiklerinizi yazabilirsiniz.

• Sosyal medya, FOMO’nun yaygınlaşmasının en önemli nedenlerindendir. Paylaşımlara bakıldığında insanların kusursuz hayatlar yaşadığı düşünülebilir. Ancak bu, tamamen yanlış bir düşünce olup FOMO’yla baş etmek için sosyal medyadaki her şeyin gerçek olmadığının unutulmaması önemlidir.

• Bir süreliğine sosyal medya hesaplarınızı kapatmayı düşünebilir ve sosyal medya platformlarında harcadığınız zamanı yeni hobiler bularak değerlendirmeyi düşünebilirsiniz.

• FOMO’yla birlikte ortaya çıkan en önemli belirtiler arasında alışveriş yapma isteği yer alır. Ancak bu dürtünüzü kontrol etmek kaybetme korkusuyla baş etmenize yardımcı olabilir. Önceliklerinizi, satın aldığınız eşyalar yerine hayatınızdaki insanlara yönlendirmeyi deneyebilirsiniz.